Het was een schot in de roos, mijn column vorige week. Ik kreeg veel reacties van medestanders die het ook irritant vonden, dat geblaat op Linkedin. Ik heb nog een paar woorden bij geleerd in een meeting deze week: kalibratiemeeting (even onderling overleggen) en impact-mapping (wat is het gevolg). Don’t break me the mouth open!

Maar even terug naar de actualiteit: gisteren ben ik 59 jaar geworden en bedolven onder veel gelukwensen. Het is bon ton om iedereen dan ook individueel te bedanken, maar dan is voor mij de lol van het feestje er al af. Bij deze dus: allemaal bedankt voor jullie meelevende en opbeurende harten onder de riem. Ik had nog geen idee dat ik op ramkoers naar de 60 lag……. Nu wel. En het is me ook duidelijk geworden dat jullie dan een big party verwachten….

Om allerlei plichtplegingen in NL te ontlopen, wilde ik vrijdagmorgen heel snel en vroeg met mijn dochters naar Malaga vertrekken. Jullie gunnen mij dat wel, een paar dagen 16-20 graden, visjes eten op het strand, slenteren door de stad, borrelen in een rooftopbar boven de zee. Maar hoe goed je ook bent om alles naar je hand te zetten, er zijn een paar natuurwetten die zich niet laten manipuleren. Meestal vertalen die zich naar code geel, oranje of rood. Maar soms zijn ze zo onzichtbaar dat er alleen grijs aan te pas komt. Dan is er sprake van dichte mist.

Onderweg naar het vliegveld, waren we er al niet gerust op. Brabant lag onder een wattendeken en Eindhoven Airport ligt dan nog in een extra lullig kommetje, waar zelf sigarettenrook niet uit kan ontsnappen. In de vertrekhal werd alles meteen duidelijk: er was nog geen vlucht erin of eruit gegaan. En niet voor de eerste keer, want gemiddeld 3-4 dagen per jaar ligt de vlieghandel stil in Eindhoven. Hoe vaak we al niet uitgeweken zijn naar een ander vliegveld de afgelopen jaren, is niet meer op twee handen te tellen.

Je zou ook zeggen dat je dan je noodplannetjes wel klaar hebt liggen, zeker als de dag ervoor ook al tot een puinhoop had geleid. Maar helaas pindakaas; 8 managementlagen Logistieke Planning lukt het niet om snel en efficiënt de boel om te gooien. Wij zagen om 11.00 uur al op de Flight Radar App dat ons toestel uit Malaga aan het uitwijken was naar Weeze. Eenmaal daar geland was het wachten op het bericht dat wij met bussen ook die kant op moesten. Dat gebeurde pas om 13.00 uur en om 14.00 uur vertrokken we in de touringcar met een chagrijnige, dikke, lompe chauffeur uit Eindhoven.

In Weeze , het was ondertussen 16.00 uur, bleken de controlediensten niet opgeschaald te zijn en werkt die beroemde Deutsche Gründlichkeit langsam en schrecklich irritierend. We stonden anderhalf uur in de wachtrij voor de paspoort- en bagagecheck, terwijl er nog maar 3 vluchten waren. Daarna werden we ineens als opgejaagd vee naar de vliegbus gedouwd, waarbij elke associatie met vergelijkbare situaties uit het Duitse verleden louter op toeval berustten. Die haast was op zich wel logisch, want ook in Weeze begonnen grijze watten het zicht te ontnemen.

Uiteindelijk landden we na een turbulente vlucht om 21.00 uur in Malaga, 7,5 uur later dan gepland. Eind goed, al goed. Zonde van de dag, maar geen ramp. Met een Ipad vol nieuwe Netflix-series, een opgeladen Powerbank en twee gebekte dochters kom je de tijd wel door. Er knaagde wel iets anders. 10 dagen ervoor had ik door mist in Malaga en een motorstorinkje in de Ryanair-bus ook al dik 6 uur vertraging gehad. Zou Rob Jetten, onze nieuwe klimaatminister, zich nu al laten gelden door korte vluchtjes te saboteren? Ik heb in 12 maanden ongeveer 40 keer kort gevlogen en ben daarmee natuurlijk een natuurramp. Ik ben een veelvlieger. Shame on me!

Of zou het symbolisch zijn? Mijn gezichtsvermogen wordt ook steeds mistiger op korte afstand. Vooral ’s ochtends lijken de meeste letters op kleine hiërogliefen. Maar ik wil mijn 5^e decennium eindigen op maximaal +2 sterkte. Kijken we vanaf de 60 wel weer verder. Wie dan leeft, wie dan zorgt.

Al een tijdje erger ik me eraan. Maar pas toen ik tijdens het relaxte Spaanse weekje tussen Kerst en Nieuwjaar zelf een stukje postte, zag ik wat een droevig medium ook Linkedin is geworden. Voor de  niet-kenners: Linkedin is een zakelijk platform, dat steeds meer op Feesboek en Twitter lijkt.

Linkedin was voor mij altijd een mooie plek om zakelijke connecties te zoeken en te maken. Persoonlijk iets posten heb ik in 15 jaar misschien een keertje of drie gedaan, maar met De Groene Artisanen is het wel handig om af en toe iets te melden, om potentiële opdrachtgevers te trickeren. (https://www.linkedin.com/posts/de-groene-artisanen_aangenaam-aandacht-ambacht-activity-6882631283638312960-IkvY)

Maar steeds vaker is Linkedin dus een zakelijk Twitter, waar vileine discussies plaatsvinden tussen mensen die vooral heel hard schreeuwen en hun mening willen opleggen. Ik doe daar nooit aan mee, want het straalt ook op je bedrijf af. En als ik dan iemand zou aanspreken op zijn onbeschofte gedrag (en geloof me, dat is dagelijkse praktijk), zit je, voordat je het in de gaten hebt, op duizenden reacties en meegluurders. Liever niet.

Steeds vaker plaatsen mensen op Linkedin zeer persoonlijke zaken in de openbaarheid. Mij niet gezien. Ik doe dat vaak hier, in de privé-sfeer op FB. Die paar volgers mogen meegenieten van mijn daily struggle. Ik hoef ook niet zoals Mariah Carey de rechterkant van mijn gezicht te verbergen, omdat ooit onze Rottweiler Borak er een hap uitnam en er een lelijk litteken overbleef. Daarom zit ik ook niet op Instagram, want het is onmogelijk om met filtertjes de tand des tijds te verbergen. Mijn motto “Praede diem!” heeft me veel gebracht, maar is ook goed af te lezen aan mijn lichaam….

Om jullie een indruk te geven welke bullshit gebruikers van Linkedin aan hun profiel toevoegen volgt nu de LLB top 10 van de meest tenenkrommende kretologie:

1. Versneller: heb je natuurkunde gestudeerd en ben je naar het Heelal geweest? De laatste keer dat je echt versneld hebt, zat je nog in de staaf van je vader… Iemand die deze term gebruikt, heeft zelden een business in 2 jaar met 200% laten groeien.
2. Verbinder: wat heb je verbonden dan? Je vinger omdat je te diep in je neus zat? Het is gewoon de meest basale werkeigenschap, verbonden zijn met bv. collega’s. Zelfs een boswachter is verbonden, met de natuur. Voegt dus nul toe aan je vaardigheden.
3. Innovator: Oh ja, heb je een volledige elektrische Boeing 747 ontwikkeld? Oh nee, je hebt de kleur van de verpakking van Menthos van lichtblauw naar azuurblauw veranderd. Knap hoor!
4. Influencer: Heb je het OMT overtuigd dat de horeca weer open moet? Niet. Nou dan.
5. Bewustzijnscoach: Wat was je hiervoor, coma-manager? Ga effe heel snel wat zinnigs doen!
6. Groei-architect: heb jij die injecties aan Messi gegevens soms? Groei is geen architectonisch mirakel, maar het resultaat van snoeihard werken en volhouden. Zelfs voor Elon Musk.
7. Fixer: Wat heb je gefixt, de gootsteen? Je bedoelt wss. oplossen, maar ook dat is een doodnormale eigenschap. Als je de Corona-crisis weet op te lossen, ben je pas een fixer.
8. Value-creator: krijg je daar standaard een teiltje bij of mag het gewoon over de vloer? Als je echt waarde had gecreëerd stond je er niet zo treurig mee te pronken.
9. Foodie: echt, heb je weleens een verse Béarnaise saus gemaakt? Ik zie vakgenoten zichzelf foodie noemen, terwijl het losdraaien van de pot HAK-groente nog te lastig voor ze  is.
10. Out of the Box-thinker: Was het makkelijker toen je nog in de doos zat? Ga maar gauw dagelijkse dingen oplossen, dat heeft meer zin.

Denk nou  niet dat ik wars ben van elke vorm van coaching. Ik heb zelf nu precies 12 maanden een personal coach, die mij elke 2/3 weken een noodzakelijke spiegel voorhoudt en mijn gedrag vertaalt naar reacties en gevolgen. Had ik dik 10 jaar geleden moeten doen. Ik ben er een betere leider van geworden. Maar dat is nog wat anders dan roepen dat ik dé hospitality-turn around-scrumleader-gamechanger ben.

Je snapt het al; ik heb een hekel aan gebakken lucht, tenzij het komt door een krokant gebakken kalfszwezerikje. En nu ga ik gewoon werken, dingen doen, de tent runnen. Fijne dag allemaal!

We hebben de dagen tussen Kerst en Oud en Nieuw benut om een mooi tripje langs oude historische Spaanse steden te maken. En dit keer niet de geijkte paden in Sevilla, Granada of Córdoba. Maar een paar andere ‘parels’ in het Zuiden: Sanlúcar de Barrameda, Jerez de la Frontera en Cádiz. Dus als je geen zin hebt in een reisverslagje, is het een mooi moment om weg te klikken en een nieuw TO-DO-22 lijstje te maken.

Aan het eind van de 15^e eeuw waren de laatste Moren verjaagd uit Zuid Spanje en vertrok Columbus met zijn armetierige bootje Santa Maria vanuit Huelva naar Zuid-Amerika. Dat wist ie zelf niet, want hij dacht dat hij een shortcut naar Indië ging vinden, maar al snel had het armlastige koninkrijk van Spanje een giga bron van inkomsten gevonden. In de twee eeuwen daarna werd Zuid-Amerika (vooral Peru-Bolivia-Chili) leeggeroofd. De beruchte Siglos d’Oros (Gouden Eeuwen) brachten veel Zuid-Amerikaans goud en zilver naar Spanje en vooral de zuidelijkste steden werden ruim bedeeld. Dat is vooral in de kerken en kathedralen te zien: alles is, vaak protserig, volgehangen en bekleed met goud en zilver.

Via de Costa del Sol (Malaga-Marbella-Algeciras) kwamen we aan in Tarifa, beroemd om zijn surfstranden aan de Atlantische Oceaan én met zicht op de Afrikaanse overkant; Marokko. Daar begint ook het meeste onbekende en daarom misschien wel mooiste stukje kust van Spanje: de Costa de la Luz. Die loopt uiteindelijke helemaal door tot aan Portugal, met steden als Cádiz, Huelva, Sanlúcar en Conill de la Frontera. Dat was ook de lunchstop, waar we heerlijk buiten de lekkerste lokale visspecialiteiten weg peuzelden: Tonijn, Gambas al ajillo, Almejas in vissaus.

We toerden snel met de auto door Cádiz, op weg naar Sanlúcar de Barrameda. Een prachtige oud stadspaleis was daar ons hotel. Na het inchecken liepen we door het schattige plaatsje van barretje naar barretje. En natuurlijk heel veel tapas, want Sanlúcar is één van de 3 sherrysteden, samen met Puerto de Santa Maria en Jerez de la Frontera. Om te voorkomen dat vliegen in je glaasje terecht kwamen werd er vroeger een stukje brood met een hapje bovenop het glas gelegd om het af te dekken. In het Spaans heet dat tapar en de rest is history.

Na een kort nachtje vertrokken we naar Jerez de la Frontera om een bezoek te brengen aan de grootste sherry-bodega van Spanje, Gonzalez Byass. Het was indrukwekkend immens, vol met 200 jaar historie, eindeloze authentieke gangen met duizenden vaten en een goede (ietwat commerciële) rondleiding met veel insights. Al 15 generaties is de familie Gonzalez eigenaar, ook van merken als Tio Pepe. De proeverij na afloop was een tikkie vroeg op de dag, maar daar hebben we ons knap doorheen gedronken. Met een paar flessen Pedro Ximenez (soort dessertwijn van sherry) in de rugzak slenterden we nog een paar uurtjes door Jerez.

We waren op tijd terug voor de lunch aan het strand Bajo de Guia in Sanlúcar. Het is heerlijk om nog steeds verrast te kunnen worden door een onverwachte toplunch op een wereldplek en daarna in het zonnetje aan het strand een Gintonic weg te kletsen. Na een zeer noodzakelijke late siësta  slenterden we nog een keertje laat door het stadscentrum. Mijn aangeboren afwijking om nooit in een vreemde stad dezelfde weg naar huis te nemen, betaalde zich uit. We hoorden wat live-music in een afgelegen steegje, trokken aan een willekeurige deurklink en kwamen in een onvervalst live Flamenco optreden terecht. Het was een unieke ervaring; 40 locals (geen toeristen) die in een bedompt zaaltje intens genoten van een spetterend optreden.

Via Chipiona (schattig plaatsje aan de kust) reden we de volgende dag over de enorme havenbrug het centrum van Cádiz in. Ook daar stapelden de mooie ervaringen zich snel op. Verse oesters (12!) en zee-egels (6!)op de Mercado de los Abastos, een prachtig oud centrum vol historie, heerlijke lunchplekken, klaterend goud in de kathedraal. Cádiz verdient een herkansing, want we waren eigenlijk te kort in deze typisch Zuid-Spaanse stad.

Laat in de middag reden we terug naar Malaga, met een koffer vol nieuwe ervaringen. Dus als je alles in Zuid-Spanje al gezien hebt, duik dan eens om de hoek naar de Costa de la Luz. Een geweldige eet-en drinkcultuur, veel historie en weinig toerisme. Een gouden tip voor 2022!

Als je rekende op een lieflijk kerstverhaal van mijn kant vanochtend, moet ik je teleurstellen. Ik pas me altijd razendsnel aan als dat nodig is. Ik zit deze dagen in Zuid-Spanje en daar bestaat 2^e kerstdag niet. Kerstavond (Nochebuena) is de belangrijkste dag met veel vis en schelpdieren op tafel, 1^e Kerstdag (Navidad) uitbuiken, lunchen en bijkomen. Is allemaal gelukt.

Het is zuur voor alle mensen met een diepgewortelde skidrive die op het allerlaatste moment voor de 2^e keer weer hun vakantie in sneeuw zien opgaan. Op de valreep snel nog een boost gehaald, PCR test gedaan en dan wijzigt die Österreichische Bundesregierung om 2 voor 12 wéér de spelregels. Het lijkt Nederland wel.. De maand januari zal blijken hoe zwaar we geraakt worden door Omicron. Fingers crossed.

Ik heb dus vandaag gekozen voor een raar onderwerp, volledig los van de kerstperikelen. Ik las deze week twee berichten over een uitstervende menselijke verslaving; roken. In het eerste bericht werd de noodklok geluid door de club van zelfstandige winkeliers. Vanaf 2024 mag er geen tabak meer worden verkocht in supermarkten en dat zou vooral voor de kleine buurtsupers rampzalig zijn. Er zouden er wel 500 failliet gaan en verdwijnen uit de dorpen, er moest een regeling komen, het waren cruciale ontmoetingsplaatsen. Really???? Ik gun niemand een faillissement (been there). Maar als in 2024 je enige bestaansrecht nog het verkopen van peuken is, zou ik vandaag nog iets nieuws te verzinnen of meteen besluiten om te stoppen.

Sommigen van jullie zullen zeggen: daar heb je er weer één, zo’n huichelende activistische ex-roker. Zelf meer dan 40 jaar leurend aan zo’n stickie de boel verzieken en nu op de barricades met een opgeheven vingertje vermanend zijn ex-matties veroordelen. En af en toe nog een peukje jatten en uit het zicht van Marion wegpaffen, bang voor pikstraf. Klopt allemaal een beetje, maar er bestaat ook zoiets als voortschrijdend inzicht. Ik ben blij dat het mij gelukt is, na het overlijden van beide ouders aan longkanker, om de spiraal te doorbreken. Beter laat dan nooit.

Ik ben opgegroeid in rook. In ons horecabedrijf stonden tijdens een receptie vaasjes met sigaretten op de tafel voor gasten:4 Caballero zonder filter, 4 Peter Stuyvesant met filter, 4 Belinda Menthol en twee Ritmeester bolknakken. Toen ik oud genoeg was om mee te werken in de bediening, was ik op mijn 14^e eigenlijk al verslaafd. Alleen vonden weinig mensen dat toen zo. Reclames waren overal, mijn vader pafte een pakje Gauloises weg in de auto naar Spanje,  het schoolplein stond blauw van de rook en de leraar Engels Tilman stopte een pijp in de klas en blies de rook recht in je smoel. Very sophisticated .

Ik ken mensen (zoals Gerda) die tientallen jaren geleden al vochten tegen de terreur van de tabaksindustrie en tegen het gedwongen meeroken. Het is onvoorstelbaar dat het zo lang heeft geduurd, voordat onze overheid er serieus werk van maakte om het aan te pakken. De nietsontziende lobby van de fabrikanten zat ook diep in de politiek, ondanks al het bewijs van de zware gevolgen voor de gezondheid. Er sterven nu nog per jaar meer mensen aan rook-gerelateerde ziektes dan aan bv. Covid.

In Spanje is het vanaf 1 januari 2022 verboden om op het strand te roken. Iedereen die weleens op het strand komt, weet hoe het is. Als je een hoopje zand bij elkaar veegt om als kussen te dienen onder je strandlaken, dwarrelen er altijd een paar peuken tussen je vingers. Nu blijkt dat 10% van de vervuiling in de Middelandse zee afkomstig is van de giftige stoffen en onafbreekbaar plastic in sigaretten. Jammer voor die paar mensen die keurig uit de buurt van andere strandgebruikers rookten en het peukie in een bakkie mee naar huis namen, maar het overgrote gedeelte frummelt het zaffie gewoon onder het zand. Kost je vanaf 1 januari € 2.000,= .

Dus als je nog worstelt met een goed voornemen voor 2022 én het is je nog niet gelukt om te stoppen: GO FOR IT! Ik moet 10 kilo afvallen, maar dat is makkelijker dan stoppen met roken. Zullen we samen optrekken? Ik 1 kilootje eraf, jij maandje zonder peuken? En diegene die afvalt, geeft vrijwillig een gastcollege op een middelbare school. Deal?

Mierda. Ik had me vast voorgenomen om er niet meer over te beginnen. Mijn best gelezen column ooit, die over Corona (http://vroegopzondag.nl/?p=3030) van twee maanden geleden, had nogal wat heftige en tegenstrijdige reacties teweeg gebracht. Er klommen zelfs mensen in de pen, waarvan ik heilig overtuigd was dat die al eerder afgehaakt hadden. Omdat ze tabak hadden van mijn zondagmorgen-oudemannen-gezeur. En toch ga ik er weer over beginnen….

Gisteren zijn er nieuwe maatregelen afgekondigd. Het wordt steeds makkelijker; niets mag meer, behalve de supermarktketens spekken en de hond uitlaten. Kapper? No. Biertje drinken in de kroeg? Nada. Kerstdiner met de familie? Alleen 4 man warme kant. Tentamenweek? Thuis achter de PC.

We hebben sinds kort te maken met de Omicron-variant. Omicron is de 15^e letter van het Griekse alfabet. Nooit gehoord wat er na de Delta-variant (4^e letter) allemaal ongemerkt voorbij is gekomen en ook een letter heeft gekregen. Ik moet zeggen dat de methode om orkanen aan te duiden met meisjes- of jongensnamen een stuk vrolijker stemt. “Katrina raast door de Golf van Mexico” klinkt toch lekkerder dan “Omicron heeft Nederland in de houtgreep”.  Maar wat doet de letter er nog toe?

Feit is dat we er voorlopig nog niet van af zijn. En dat het geen uniek Nederlands probleempje is. Alle landen worstelen ermee, ieder op zijn eigen manier en met andere regels. In Spanje en zeker in Malaga was het de laatste tijd relatief onder controle, maar als ik de mensenmassa’s zie die de afgelopen weken massaal door de straten banjeren op zoek naar kerstkado’s, kun je wachten op een explosie na de feestdagen en ook daar weer strengere maatregelen. Maar Spanjaarden en zeker in Andalucía leven met de dag. Mañana mañana!

Mijn Heimat, altijd van de duidelijke en strenge regels, weet het ook niet meer. Zeker nu ze in de grensstreken steeds meer last krijgen van een nieuw verschijnsel: Schnitzel-toerisme. Een bijna hilarische aanduiding voor Nederlanders die over de grens gaan uiteten, boodschappen doen en tanken. Heel Kranenburg is er van afhankelijk, met 6 giga supermarkten en 3 drogisterij-ketens op 3000 inwoners. Als ik voor elke Nederlander die het dorp inrijdt, 10 eurocent zou krijgen, levert dat meer op dan een willekeurig groen cateringbedrijfje.

Dus wat moeten we nu? Ik snap dat veel mensen boos zijn op Den Haag, maar wat moet er anders dan? Virus en al zijn varianten tot aan de Ypsilon gewoon laten uitrazen? En waarschijnlijk in code zwart terecht komen? Dat we moeten kiezen tussen opa van 73 met Covid of tante van 52 met darmkanker? Het gemak waarmee wordt geroepen “Opschalen die zorg!” is ook geen oplossing. Want niemand had 2 jaar geleden dit kunnen voorspellen. Er valt niks op te schalen, want geen hond wil nog in de zorg werken. Om mensen te redden, die ondanks hun stellige overtuiging dat Covid niets meer is dan een griepje, aan de beademing liggen. En allemaal met spijt. Maar spijt is uitgestelde schuld….

Ik ben blij dat ik tot nu toe geen verplichting aan onze cateringmedewerkers heb hoeven opleggen om ze te controleren. Alles bij elkaar hebben ongeveer 25 van de 70 medewerkers nu Covid gehad. Geen idee of ze ingeënt waren. Zou fijn zijn, maar ik ga er niet naar vragen. Wat we wel doen, is risico vermijden. Dus bij klachten testen en bij twijfel thuis blijven tot de uitkomst. Ik zou ook heel blij zijn, als we weer normale business zouden kunnen draaien. Want scenario 19 kan morgen uit de kast. Per locatie verschillend, want sommige ‘cruciale’ logistieke bedrijven zullen net zo druk blijven als de afgelopen 20 maanden. Andere locaties zijn al dicht of gaan we dicht. What’s new?

Het is triest dat we de feestdagen en de tijd erna weer moeten doormaken met veel vrijheidsbeperkingen. Of je hebt eindelijk weer eens een skivakantie gepland en je moet elke dag de wijzigingen van Oostenrijk volgen om nog te snappen wat je moet doen om op de latten te komen. Om gek van te worden. Zeker nu er zoveel sneeuw ligt….

Ik vlieg donderdag, als het lukt, weer naar Malaga om daar de kerst te vieren. Ik hoop dat jullie er allemaal het beste van kunnen maken. Hals und Beinbruch!

Het heeft even geduurd, maar het is weer gelukt. Het twee jaarlijkse tripje met vriendje Joost als herrinering aan zijn broer en mijn vriend Michiel heeft ons in Bilbao gebracht. 

Het concept is eenvoudig. De bestemming moet iets hebben waar de naam Michiel/Michael/Michel in zit verwerkt, er moet potje voetbal in de buurt plaatsvinden, er wordt niet bezuinigd op versnaperingen en we gaan met zijn tweeen. Na Girona (San Miguel de Cruïlles), Bergamo (Basilica San Michele in Luca), St. Michielsgestel, Bretagne (Mont Saint Michel) en Palermo (Chiesa San Michele e Catacombe) is nu dus Bilbao aan de beurt. Want er ligt een historisch plein, Plaza Miguel Unamuno, vol met tapatentjes, restaurant en barretjes. Dan hoeft er alleen nog maar een potje voetbal bijgezocht te worden.

Het vluchtje met de Blauwe Zwaan was snel en comfortabel. Ik blijf grote vliegvelden als Schiphol verafschuwen, want het kost veel tijd en ook veel ergenis over de onnodige bureaucratie. De tijd die ik kwijt ben om vanaf huis naar Schiphol te komen, daar twee uur vooraf aan een balie te moeten inchecken en dan te wachten op het flutvluchtje is normaliter genoeg tijd om in Malaga of Girona al de voordeur open te doen. De opgedirkte vrouwelijke KLM-vliegkelners serveren een oer Hollandse dubbele boterham met kaas met een appelsapje als compensatie van de dure tickets en de onnodige rompslomp. En alles stevig gesubidieerd met onze belastingcenten, want de manke zwaan kan nog steeds niet op eigen poten staan.

Bij de landing maakte Bilbao meteen zijn reputatie waar; het regende pijpenstelen.
Baskenland is maar een paar maanden per jaar verzekerd van redelijk weer, een beetje vergelijkbaar met Nederland.

Maar krap een uur later stonden we in één van de honderden tapazaakjes de wedstrijd voor te bespreken, lokale biertjes weg te tikken en werkelijk verrukkelijke tapas te verorberen. Want als Baskenland ergens om bekend is, naast zijn matige weer en het Guggenheim Museum, is het wel de pintxos-cultuur: elke zaak heeft een rijk assortiment aan tapas op een stukje brood met een prikker erin. Stiekem eet je dan net zoveel als een complete maaltijd, maar je krijgt telkens een nieuwe smaakexplosie.

Het potje voetbal dat op de agenda stond was tussen de lokale club Atletic Club de Bilbao en de linkmiechels uit Sevilla. Het oude stadion van Bilbao, bijnaam el Catedral, is een in 2013 vervangen voor een hypermodern stadion, San Mamés. En eerlijk is eerlijk, ik heb best veel stadions gezien, maar deze voetbaltempel is de allermooiste. 50.000 fanatieke Basken zitten comfortabel in een fantastisch stadion en genieten van traditie, cultuur en folkore voorafgaand aan de wedstrijd. Je kunt het haast niet voorstellen, maar de trots voor hun stad en streek is belangrijker dan het resultaat. Sevilla, een luizenploeg zoals Getafe, sleepte er een geniepige 0-1 overwinning uit tegen de hardwerkende, maar machteloze locals. En toch kregen de spelers een klaterend applaus bij het verlaten van de grasmat.

Ondertussen praten wij doorlopend bij over ons leven en worden de ontbrekende details aangevuld. Wij zien elkaar veel te weinig, maar hebben een langlopende vriendschap die niet afhankelijk is van frequentie. We pakken de draad weer op, lachen om elkaars bloopers, geven elkaar advies, roddelen ongegeneerd over alle gezamenlijke bekenden, praten over Michiel en filosoferen over de komende jaren. Zeker nu de werkende eindstreep langzaamaan in zicht komt, is daarover mijmeren een heerlijk gespreksonderwerp. The best is yet to come. 

Omdat we Bilbao allebei al eerder bezocht hebben (als je interesse hebt, lees dan nog eens: http://vroegopzondag.nl/?p=2129)  kunnen we vandaag relaxed op zoek naar de onbekendere dingen. Maak je geen zorgen, we komen de dag wel door. Tot volgende week.

Op het moment dat Snikkelkaas met zijn kleurloze Pieten nog door Nederland spookt, pakken Marion en ik steevast onze rolkoffertjes in voor een weekend stedentrip. Dat is het voordeel van oudere kinderen en samengestelde gezinnen. Iedereen blij dat er weer een ‘verplichting’ afvalt.

De afgelopen jaren hebben deze early december trips ons al op mooie en verrassende plekken gebracht. Zo was Talinn, hoofdstad van Estland, een hidden secret in Anton Piek-stijl. Rabat, hoofdstad van Marokko, heerlijk relaxed, niet opdringerig en zeker niet toeristisch. En Berlijn was vorig jaar een ‘moetje’, omdat vliegen naar Krakau lastig was. Tick the box, been there, done that.

Dit weekend is Córdoba aan de beurt. Córdoba is het kleine boerse broertje van grote elegante zus Sevilla, en naaste familie van hippe nicht Malaga en trotse neef Granada. Veertig jaar geleden, als piepjong reisleidertje van cultuurreizen door centraal Spanje, ben ik er al een paar keer geweest. Afgezien van de zomerse hitte (het was soms 48 graden in de schaduw) vond ik toen Córdoba al een intense stad met een indrukwekkende geschiedenis. Maar ik was destijds vooral bezig om 45 Nederlandse kikkers (voornamelijk uit het onderwijs) in de kruiwagen te houden. Het was tijd voor een herkansing.

Deze Andalusische stad is in haar hele geschiedenis vaak overheerst door andere volken of beschavingen. Romeinen, Bizantijnen en Moren hebben hun sporen nagelaten. De Romeinse brug over de brede rivier Quadalquivir, is daar een mooi voorbeeld van.

Maar de meeste indruk maakt toch wel de Mezquita, de wereldberoemde moskee van Córdoba. Groots in architectuur, groots in soberheid. En ook qua afmetingen groots. Nadat de Moren uit Zuid-Spanje verjaagd waren, besloot koning Fernando (Fred) om niet als wraak het hele gebouw af te breken. Om toch trouw te zijn aan zijn devote katholieke geloof, liet hij in het midden van de Mezquita een protserige kathedraal bouwen. Die was pas na 250 jaar klaar. Hij kon toen nog niet weten dat hij onbewust zou laten zien dat smaak niets te maken heeft met Goud, God of Geloof.

In de Middeleeuwse tijd heeft Córdoba er nog een paar pareltjes erbij gekregen. Het Alcázar (de burcht van de koningen met zijn prachtige tuinen), de Joodse wijk La Judería, het volksplein Plaza de Corredoras zijn allemaal de moeite waard om te zien. Het is best bizar om te weten dat in het jaar 1000 Córdoba waarschijnlijk de grootste stad van de wereld was, met zeker 450.000 inwoners en misschien wel één miljoen, want er werd toen niet erg goed bijgehouden hoeveel kindjes Pedro en Nuria hadden. We hebben gisteren huisjes gezien uit die tijd, waar 10 man woonden op 12m2. Gelukkig waren ze in Zuid-Spanje destijds niet van mijn postuur…

Vrijdagnamiddag, net aangekomen, was onze eerste behoefte een glas wijn en een schaal Jamon Iberico. In een lokaal barretje raakten we in gesprek met Raúl en Maria, leeftijdsgenoten en locals. Anderhalf uur en 5 wijn p.p. later namen we als goede vrienden innig afscheid, alsof we elkaar volgend weekend weer zouden zien. Misschien is dat wel de essentie van reizen: je ziet andere, soms grootse dingen en ontmoet nieuwe mensen met een open blik op de wereld. Er is niets wat we liever zouden doen, de rest van ons leven. Reizen, zien, ontdekken, ontmoeten, doorgronden, bewonderen.

Ook Córdoba krijgt dus een mooi plekje in het labyrint van reisbelevenissen. De sfeer in de stad, de opgewonden mensenmassa bij het ontsteken van de kerstverlichting in de winkelstraat, zijn barretjes met fantastische tapas, zijn terechte plek op de Unesco Werelderfgoed lijst, de trots van de lokale bevolking over hun stad, zijn heerlijke smalle steegjes in de Joodse wijk; de stad is puur en gepassioneerd.

Dus als je weer eens in Zuid-Spanje bent en je hebt de rest van haar familie al gezien, breng dan een bezoekje aan Córdoba. Ze verdient het en zal er alles aan doen om je niet teleur te stellen. En zoek kontakt met de vriendelijke locals. Dan wordt het nog mooier.

Bijna een maand geleden hebben wij ons Spaanse huishouden verplaatst naar Andalusië. Er werd volop gespeculeerd of wij dan van Rosamar afscheid gingen nemen. Maar ons ‘uitstapje’ is alleen en vóóral bedoeld om deze wintermaanden te overbruggen.

Je hoeft de afgelopen weken in Nederland maar één keer per dag naar buiten te kijken om te hunkeren naar een ieniemienie straaltje zon. Dan is de regio Malaga met een gemiddelde temperatuur van 20 graden in November prettig vertoeven. Af en toe een stevig briesje kan de pret niet drukken. Het scheelt gemiddeld genomen 15 graden met Nederland en ook nog een graad of 8 met onze ‘zomerresidentie’ 1100 km noordelijker in Spanje.

Niet alleen het klimaat is warmer. Er is een hemelsbreed verschil in temperament en gedrag tussen Catalonië in het Noorden en Andalusië in het Zuiden en ze snappen elkaar ook niet zo goed. Daarbij spelen Moorse invloeden al heel lang een grote rol, met Marokko op zichtafstand. Ook het regionale dialect, het Andalusisch, is soms onnavolgbaar, zeker als je bij les 26 van de cursus Uno-Dos-Tres bent bij blijven steken. Cuñado (= zwager) wordt in het Spaans uitgesproken als ‘coenjado’, maar wordt zangerig afgeraffeld tot ‘coenjou’. Hija (= dochter) verandert van ‘iegaa’ naar ‘iea’. Marion moet alle zeilen bijzetten om onze vriendenclub te kunnen volgen.

Het is ook wel grappig om in Torremolinos te zitten, waar mijn Spaanse familie al decennia woont. In de jaren ’60 van de vorige eeuw had Spanje dringend buitenlandse valuta nodig, waardoor dictator Franco noodgedwongen een aantal plaatsen aan de kust aanwees om massatoerisme toe te staan en tegelijkertijd een beetje de controle te houden, zodat die “vrije” Noordelingen niet de “onderdrukte” Spanjaarden op verkeerde ideeën brachten. En zo werden Lloret, Calella (de Maresme), Salou, Benidorm en Torremolinos volgebouwd met hoge flatgebouwen en kwamen Ad Latjes, Peter Langhout Reizen, Arke en Winnemuller elke week bussen vol Nederlanders afleveren. De 1^e dag een liter sangria, de 2^e dag zo rood als een kreeft, de 3^e dag na de flamencoshow in polonaise langs het zwembad. Voor heel veel Nederlanders was dit de eerste buitenlandse ervaring.

De afgelopen weken hebben we met familie en vrienden (die opeens toevallig in de buurt zaten) een aantal toeristenplekken bezocht. Mijas, het witte dorpje in de bergen. La Carihuela, de ‘Hollandse’ wijk van Torremolinos met Friet van Piet en ’t Kippenhuis. De straatmarkt van Puerto Banús. Fuengirola, die andere parel aan de Costa del Sol. Maar vooral veel en vaak naar Malaga, een heerlijke stad die uit zijn voegen barst van cultuur, gastronomie en eindeloze winkelstraten. Het is met de trein maar een stief kwartiertje vanaf ons appartement. En dat alles voor de exorbitante prijs van € 1,42 enkele reis.

Dus als je nog een weekendje weg wil en de Zuid-Afrikaanse Corona-variant blijkt een storm in een glas water, vlieg dan een keertje naar Malaga. Ga eten bij El Pimpi of Casa Lola, drink één van de 100 biertjes in La Fábrica de Cruzcampo, wandel omhoog naar het kasteel Gibralfaro en geniet van het uitzicht over de stad, struin door de haven en geniet van de straatmuzikanten, pak een Hammam Al Ándalus in de Arabische baden, bezoek de kathedraal met al zijn pracht en praal uit het rijke verleden van Spanje (en al het ‘gejatte’ goud uit Zuid-Amerika), maar geniet vooral van de relaxte sfeer. Malaga is een topstad!

Twee keer per week wordt Marion opgetrommeld voor een lange avondwandeling langs het strand richting Malaga. Voor haar op een zeer laat tijdstip, maar voor Isa, Carmen, Conchi en Kumar, Maria en Antonio, is 21.00 uur pas het begin van de rest van de dag. Er komen legio nieuwe gewoontes voorbij, die nieuw élan brengen in ons Spaanse leven. En misschien is de beste voor ons wel: leef bij de dag. Kijk niet te ver vooruit, maar doe wat in je opkomt. En vooral met vrienden.

Ons tijdelijk verblijf in Torremolinos past dus als een jas. Het is maar 1 Netflix aflevering van El Inocente langer vliegen dan naar Barcelona/Girona. Als Marion het vliegtuig ziet aankomen, staat ze 10 minuten later mij op te wachten. Het is daar aan de Costa del Sol.

Ik heb vorige week een oproep gedaan om alles wat positiever te bekijken in ons leven. Door vaker om te denken. Maar de inkt was nog niet droog zondag of ik was al in mineur. Het omdenken faalde nog voordat de nieuwe week begonnen was. Weg goede voornemens.

Hoe dat kwam? Na het posten van mijn column reed ik in de vroege ochtend naar Venlo om een paar uurtjes een spoedklusje catering bij een grote klant op te lossen. Het potje tennis met Gaico moest ervoor wijken, maar de zakelijke bonuspunten lagen voor het oprapen. En ik kan af en toe best een beetje operationeel mee buffelen gebruiken om niet te ver van de werkelijkheid af te dwalen.

Maar in de auto luisterde ik naar het 8 uur radionieuws. En toen was het mis. Een auto met vier jonge gastjes, allemaal onder de 18, was in Helmond gecrasht op een toevallig passerende ambulance. Drie van de vier jochies ter plaatse overleden, de 4^e zwaargewond afgevoerd. Ik kan dan mijn tranen niet bedwingen. Zoveel mensenlevens verwoest. Niet alleen die jongens, maar ook ouders, broers en zussen, opa’s en oma’s. Zoveel verdriet, zoveel pijn. Met terugwerkende kracht krijg ik dan nog meer bewondering voor mijn ouders.

Want ik heb alle vrijheid gehad om domme dingen te doen en dat is best vaak gebeurd. Ook dingen die net zo fout hadden kunnen gaan als bij deze knullen. Dan reden mijn ouders aan het eind van een vakantie in de Franse Alpen met mijn zussen terug naar Nederland en werden ze in een haarspeldbocht ingehaald door een Franse crossmotor met achterop een dunne snaak zonder helm met een weekendtas om zijn schouders. Lachend keken Serge, mijn Franse mattie, en ik achterom en scheurden weg. Het moet een lange terugreis naar Nederland zijn geweest. Jaren later kreeg ik een huilende Isabelle, het oudere zusje van Serge, aan de lijn. Het was bij een achtervolging in Grenoble niet goed afgelopen voor Serge..

Misschien raakt zo’n ongeluk in Helmond mij ook, omdat ik al bijna 30 jaar geleden mijn beste vriend Michiel ben kwijt geraakt na een eenzijdig noodlottig auto-ongeluk. De dagen, weken, maanden en zelfs jaren erna waren voor iedereen een nachtmerrie. Ouders die hun kind kwijtraken, kinderen die hun vader kwijt raken, een broer die zijn enige broer kwijt raakt en nog heel veel naasten die in diep verdriet terecht kwamen. Het slijt misschien een beetje, maar het gemis blijft. Altijd.

’s Avonds raakte ik een flink stuk vertrouwen in onze medelanders kwijt. Bij een artikel op Facebook dat verwees naar het ongeluk, scrolde ik onnadenkend naar de comments. Ik was verbijsterd. Zeker 1 op de 5 commentaren was in de categorie: “welke ouder leent zijn auto dan ook uit aan dit soort jongens?”, “toch een beetje eigen schuld, dikke bult”, “hoezo ga je rijden zonder rijbewijs?”, “wat een slechte opvoeding, niets geleerd aan die jongens”.  

Wat is er in je eigen leven en in je eigen opvoeding fout gegaan dat je zo onmenselijk reageert? Waar heb je het besef verloren dat jouw woorden als een mokerslag bij rouwende ouders kunnen overkomen? Waarom heb je de behoefte om jouw stompzinnige gewauwel met de wereld te delen?  Kun je proberen voor te stellen als er aan jouw deur op zondagmorgen wordt aangebeld door mannen in het blauw? Waar is je morele kompas? Het waren jongens, met een heel leven voor zich.

Wat mij het meest frappeerde aan de tegenreacties was de unanieme boosheid van iedereen met een niet-Nederlandse achternaam. Onze allochtone medelanders en alle andere buitenlanders spraken er schande van en waren verbijsterd dat je zo lomp en ongevoelig op zo’n moment kan reageren. En hadden geen hard oordeel over de kapitale inschattingsfout van een paar jongens. Fouten die als een rode draad lopen op het pad naar volwassenheid. Soms overmoedig, vaak getriggerd door groepsgedrag, regelmatig strafbaar etc. etc. Maar het waren jongens, met een heel leven voor zich.

En toen moesten de rellen in Rotterdam nog komen. Een combi van hooligans, militante anti-vaxxers en rellende jeugd hebben een veldslag geleverd, waarbij mensen die hun beroep uitoefenen gewond raakten. Meer dan de helft van arrestaties waren minderjarig. Jongens nog, met een heel leven voor zich. Sprakeloos.

Na een heerlijk onbekommerd weekje relaxen in Torremolinos is zo’n landing afgelopen maandag in een druilerig en bedompt Duitsland de spreekwoordelijke koude douche. En als daar de volgende dag een persconferentie aan wordt toegevoegd, is al die Andalusische levensvreugde hardhandig uit je lichaam geperst. Hoe krijgen we een chagrijnig volk uit zijn zelfverkozen mineur?

Er zijn best genoeg redenen om zuur te zijn, al zijn die voor iedereen verschillend. De grootste boosdoener is nog steeds Corona, aan welke kant je van de discussie ook staat. Het politieke klimaat helpt ook niet mee. Gebrek aan duidelijkheid, een uitzichtloze formatie, een steeds vaker falende overheid. Tekorten in de zorg, stijgende ziektekosten, klimaatproblemen, dure brandstof. En elke beroepsgroep schreeuwt hard om aan te geven dat zij het zwaarst worden geraakt. Zelfs de landelijke voorzitster van Sportvisserij Nederland gooide een visje uit om te klagen over de beperkingen….

Ik ben bang dat ik niet iedereen mee krijg vandaag, maar ik ga een poging wagen om alles positief te benaderen. Misschien naïef, misschien tegen beter weten in. Maar ik ben iemand van het halfvolle glas en geloof dat je met een positieve mindset meer bereikt en gezonder blijft. Dus gaan we een paradigma switch doen en stappen we in de wereld van de eeuwige optimist. Mijn wereld, je hoeft het er niet mee eens te zijn.

1-Aardgas: niet laten chanteren door Wit-Rusland of Groningen verder leegpompen. De gasleidingen kunnen prima gebruikt worden voor waterstof en hier een daar een paar kleine kerncentrales plaatsen en we zijn zo van die fossiele meuk af. Korte halen, snel thuis.

2-Olie: al die rijke woestijnstaten terug naar de kameel en wij allemaal overstappen van dure benzine en diesel naar elektrische of waterstof auto’s. Dan lever ik ook die Duitse trekker in voor een Seat Mii Electric.

3-Corona: Ik word er zo heerlijk creatief van, elke keer zo’n nieuwe golf met andere regels. Never a dull moment. Telkens als ik mijn business heb aangepast en weer op sterkte ben, mag ik weer iets nieuws verzinnen. Het levert geen piek meer op, maar ik schud de scenario’s zo uit mijn mouw.

4-Zorg: heel lang werd er vanuit de zorg gewaarschuwd voor personeelsgebrek, onderbezetting en zelfs code zwart. Dat is nu wel glashelder. Ook weet iedereen nu dat we 125 miljard per jaar aan zorg uitgeven, 25% meer dan 2 jaar geleden. Nu nog uitgeven aan meer handjes aan het bed i.p.v. aan bureaucratische processen. Maar de ziekenhuizen gaan het gelukkig zelf oplossen. Zonder politiek.

5-Overheid&Politiek: we hebben het licht gezien, nadat we jarenlang naïef in het donker de andere kant op keken. In slaap gesust, niet kritisch genoeg. En nu zijn we wakker. Net op tijd. Voordat het Hongaars wordt. Straks lekker nieuwe verkiezingen. Nu al zin in.

6-één Miljoen: magisch getal. Éen miljoen woningen tekort, één miljoen vacatures, één miljoen mensen met te weinig inkomen, één miljoen mensen die graag naar Nederland willen. Als we dat gaan combineren: je mag erin als je in de bouw gaat werken of een vacature oplost, en de grondopbrengst van die nieuwe huizen gebruiken we om de lage inkomens een boost te geven. Veel te simpel  gedacht natuurlijk, maar wel out of the box. En al die ‘oude’ kantoorpanden gedwongen omkatten naar woonopvang voor de nieuwkomers.

Natuurlijk is die 1,5 graad warmer best een dingetje, maar ik vind het wel lekker als het daarbij blijft. Voor de echte warmte, ook de menselijke, zak ik wel af naar het Zuiden. Want dat is, zeker in deze donkere maanden, misschien wel onze grootste bron van chagrijn: het is hier donker en nat, regenachtig en mistig. Vast geen toeval dat juist dan het Corona-virus goed gedijt en ons nog moedelozer maakt. Als de blaadjes vallen, als de Sint eraan komt, als de Intratuin alleen nog maar kerstballen verkoopt in plaats van vrolijke viooltjes.

Ik ga deze week proberen elke negatieve gedachte om te denken naar een positieve insteek. In de File? Lekker zuinig voor de auto! Regen? Goed voor de boeren! Late ziekmelding? Gelukkig is het rustig! Veel zon in Torremolinos? Ik mag er vrijdag weer naar toe! Black Friday? Gelukkig alles om 18.00 uur dicht! God, het wordt een heerlijke week!